تاسیس شرکت دانش بنیان ، آموزش مراحل گام به گام ثبت شرکت

احتمالا شما هم بارها و بارها عنوان شرکت‌ دانش بنیان را از زبان افراد گوناگون شنیده‌اید و نسبت به این کلمه کنجکاو شده‌اید. هدف ما از نوشتن این مقاله این است که اطلاعات شما را درباره شرکت‌های دانش بنیان افزایش دهیم. همچنین می‌خواهیم درباره تاثیری که این شرکت‌ها بر رشد اقتصادی می‌گذارند آگاهی پیدا کنیم.

قبل از شروع میخواهیم بدانیم که منظور از شرکت دانش بنیان چیست؟ شرکت‌های دانش بنیان، شرکت‌ها و موسسات تعاونی هستند که در راستای کسب درآمد از علوم نوپا مانند اختراعات و اکتشافات ایجاد می‌شوند. برای کسب آگاهی بیشتر و اطلاع از نحوه‌ی ثبت یک شرکت دنش بنیان با ما همراه باشید.

دانش بنیان به چه معناست؟

منظور از دانش بنیان بودن فرهنگی است که در آن علم، دانش و فناوری در کنار یکدگیر قرار می‌گیرد. بنابراین شرکت‌هایی که در زیر گروه دانش بنیان قرار می‌گیرند، باید دائما نیازهای روز را شناسایی کنند و برای این نیازها راه‌ حل مناسبی داشته باشند. از طرفی یک شرکت‌ دانش بنیان باید بتواند اتفاقات آینده را پیش‌بینی کند تا زمانی که با آن‌ها مواجه شد راه‌ حلی مناسب برای حل مسائل را داشته باشد. بروز بودن یکی از مهم‌ترین اصل‌های یک شرکت دانش بنیان است.

شرکت دانش بنیان چیست؟

شرکت‌های دانش بنیان شرکت‌های خصوصی و یا عمومی هستند که با هدف گسترش علم و افزایش ثروت تاسیس می‌شوند. همچنین این شرکت‌ها در  ابتدای تاسیس خود از حمایت مالی برخوردار می‌شوند و در ادامه عامل کسب درآمد و افزایش دارایی می‌شوند. دو عنصر علم و دانش بخش جدایی ناپذیر شرکت‌های دانش بنیان هستند. شرکت‌های دانش بنیان برخلاف شرکت‌های تجاری نیاز زیادی به سرمایه‌ اولیه، تجهیزات تولید، زمین و… ندارند. افرادی اقدام به تاسیس شرکت‌ در زمینه دانش می‌کنند که خود محقق بوده و یا در زمینه علمی و فناوری مشغول به تحقیق می‌باشند.

تعریف دانش بنیان از نگاه قانون

شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان، شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و با ارزش افزوده فراوان به‌ ویژه در تولید نرم‌افزارهای مربوط تشکیل می‌شود.

شرکت‌های دانش بنیان چه نوع فعالیتی دارند؟

در واقع شرکت‌های دانش بنیان واسطه‌ای میان ایده‌های تجاری و تولید و توسعه این ایده‌ها می‌باشند. به بیان دیگر ایده‌های نو و قابل پیاده سازی که توسط دانشمندان و محققان ایجاد می‌شوند، در شرکت‌های دانش بنیان به واقعیت تبدیل می‌شوند. به این دلیل است که در ابتدای مقاله بیان کردیم که شرکت دانش بنیان مانند سایر شرکت‌های تجاری نمی‌باشد و سرمایه آن غیرملموس و فکری می‌باشد.

تامین سرمایه یک شرکت دانش بنیانی به چه صورت است؟

تمام شرکت‌هایی که تاسیس می‌شوند یک دغدغه مشترک دارند و آن‌ هم تامین سرمایه می‌باشد. یک شرکت بدون داشتن سرمایه پولی کافی نمی‌تواند دوام بیاورد و روز به روز به ورشکستگی نزدیک‌تر می‌شود. شرکت‌های دانش بنیان نیز در این مورد استثنا نیستند.

راهی که یک شرکت دانش بنیان برای تامین سرمایه خود در نظر می‌گیرد با شرکت‌های تجاری متفاوت است. شرکت‌های دانش بنیان از طریق توسعه علمی و تحقیقی و ارتقا فناوری‌های پیچیده اقدام به کسب ثروت و درآمد می‌کنند. به عبارت دیگر شرکت‌های دانش بنیان با هدف تجاری‌سازی وسودآوری برای واحدهای دانشگاهی و علمی پژوهشی تاسیس می‌شوند. افرادی که در این شرکت‌ها فعالیت می‌کنند، تلاش می‌کنند تا ایده‌های نو و جدید علمی را به واقعیت تبدیل کنند و آن را گسترش دهند. بنابراین تامین سرمایه و کسب درآمد شرکت‌های دانش بنیان از این طریق می‌باشد.

شرکت‌های دانش بنیان در چه زمینه‌هایی تاسیس می‌شوند؟

تا اینجای مقاله متوجه شدید که شرکت‌های دانش بنیان در چه زمینه و چه رشته‌هایی فعالیت می‌کنند. در حالت کلی شرکت‌های دانش بنیان در حوزه تحقیقاتی، فنی و تخصصی، توسعه فناوری، کنترل و نظارت بر تحقیقات پژوهشی فعالیت می‌کنند. عمده حوزه‌هایی که شرکت‌های دانش بنیان در آن فعالیت دارند به شرح زیر می‌باشد:

• فناوری‌های زیستی و پزشکی
• تحقیقات بر روی فناوری‌های کشاورزی و تغذیه‌ای
• حوزه مواد و پلیمر
• فعالیت‌های مربوط به مخابرات
• فعالیت‌های مربوط به برق قدرت
• فعالیت‌های مربوط به سخت‌افزارهای رایانه‌ای
• تجهیزات پیشرفته پالایش نفت و گاز
• تولید داروهای پیشرفته
• ساخت فناوری‌های پیشرفته هوافضایی

شرکت دانش بنیان و انواع آن

شرکت‌های دانش بنیان انواع مختلفی دارند که می‌توان آن‌ها را در دو دسته و با چندین زیر گروه دسته بندی کرد. دسته اول شرکت‌هایی هستند که مالکان آن‌ها تنها اعضای هیئت علمی هستند ولی شرکت‌هایی که در دسته دوم قرار می‌گیرند، مالکان آن‌ها علاوه بر اعضای هیئت علمیه دانشگاه‌ها افراد دیگری نیز می‌باشند. از طرفی دیگر این شرکت‌ها از طریق مزایا و نوع فعالیتی که دارند نیز دسته بندی می‌شوند که این مزایا به شرح زیر است:

شرکت‌های دسته اول (دسته بندی بر اساس مزایا)

• شرکت دانش بنیان نوپا از نوع اول

طبق ماده یک آیین نامه شرکت‌های دانش بنیان نوپا که در دسته نوع اول قرار می‌گیرند فاقد اظهارنامه مالیاتی هستند و نیاز نیست تا فعالیت‌های مالی یکساله خودشان را جهت پرداخت مالیات به اداره امور مالیاتی ارسال کنند. همچنین این شرکت‌ها برای اینکه جزو دسته اول قرار بگیرند باید کیفیت محصولاتشان در حد نمونه‌های آزمایشگاهی با کیفیت و با فناوری بسیار بالا رسیده باشد. نکته‌ای که باید در ارتباط با شرکت‌های نوع اول بگوییم این است که، شرکت‌های دانش بنیان نوپایی که درآمدی ندارند نیز در این دسته قرار می‌گیرند.

• شرکت‌ دانش بنیان نوپا از نوع دوم

این شرکت‌ها نیز مانند نوع اول از پرداخت مالیات معاف هستند و درآمدی ندارند. شرکت‌های نوع دوم از جهات زیادی شبیه به شرکت‌های نوع اول هستند و تنها تفاوت آن‌ها در سطح فناوری و محصولات می‌باشد. محصولات شرکت‌های دانش بنیان نوپا نوع دوم باید از فناوری بسیار بالایی برخوردار باشند تا بتوانند در این گروه قرار بگیرند.

• شرکت‌های دانش بنیان تولیدی از نوع اول

این شرکت‌ها حداقل ۲۵ درصد از درآمد خود را که از طریق تولید و فروش محصولات کسب کرده‌اند باید برای پرداخت مالیات به حساب اداره امور مالیاتی واریز کنند. همچنین برای اینکه این نوع از شرکت‌ها بتوانند جایگاه خود را در سطح یک حفظ کنند باید سطح فناوری مورد نیازشان برای تولید محصولات بسیار بالا باشد.

• شرکت‌های دانش بنیان تولیدی از نوع دوم

منظور ما از شرکت‌های دانش بنیان تولیدی نوع دوم شرکت‌های صنعتی هستند که کیفیت محصولات آن‌ها به نمونه آزمایشگاهی رسیده است. این محصولات باید علاوه‌ بر اینکه طراحی مبتنی بر تحقیقات و پژوهش داشته باشند، از سطح فناوری بالایی نیز برخوردار باشند. نوع دیگری از شرکت‌ها هستند که محصولات آن‌ها به مرحله تولید انبوه رسیده و یا کیفیت محصولات آن‌ها در حد نمونه آزمایشگاهی ساخته شده است. محصولات این نوع شرکت‌ها نیز باید از سطح فناوری بسیار بالا برخوردار باشد تا بتوانند جزو دسته اول قرار بگیرند.

شرکت‌های دسته دوم (دسته بندی بر اساس نوع فعالیت)

شرکت‌های دانش بنیانی که در دسته دوم قرار می‌گیرند با توجه به نوع فعالیتشان دسته‌بندی می‌شوند. دسته بندی این شرکت‌ها به شرح زیر است.

• شرکت‌های دانش بنیان با فعالیت تجاری

این شرکت‌ها با نوع فعالیتی که دارند باعث می‌شوند تا شرکت‌های دانش بنیان دیگر بتوانند به کمک شرکت‌های تجاری وارد مسیر تولید و رونق کسب و کار خود شوند.

• شرکت‌های دانش بنیان نرم و هویت ساز

این نوع شرکت‌ها باید در کسب و کار خود از خلاقیت زیادی بهره‌مند باشند تا بتوانند در دسته دوم قرار بگیرند. همچنین حیطه فعالیتی شرکت‌های دانش بنیان نرم و هویت ساز در حوزه فرهنگی می‌باشد.

• شرکت‌های دانش بنیان با فعالیت خدماتی

این شرکت‌ها محصولاتی تولید می‌کنند که در حیطه دانش بنیانی نیست؛ اما محصولات آن‌ها باید از تجهیزات و فرآیندهایی ساخته شده باشد که طبق شرایط آیین‌نامه‌ ارزیابی و تشخیص باشد.

• شرکت‌های دانش بنیان در حوزه پروژه‌های مهندسی، تدارکات و اجرا

شرکت‌های دانش بنیان و اهدافی که دنبال می‌کنند

شرکت‌های دانش بنیان برای اهداف مختلفی تاسیس شدند که برخی از این اهداف به شرح زیر می‌باشد.

1. زمینه توسعه و رشد توانمندی‌های دانشگاه‌ها را افزایش می‌دهد.
2. افراد متخصص، مخترع، نوآور و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها را ترغیب می‌کنند تا نیازهای جامعه را شناسایی و آن‌ها را در حد امکان رفع کنند.
3. افزایش و ارتقا فرهنگ عمومی کارآفرینی در کشور.
4. جذب ایده‌های جدید و نو و تبدیل آنها به محصول.
5. تجاری کردن نتایج تحقیقات علمی.
6. بالا رفتن میزان درآمد دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی از طریق تحقیقات علمی.

شرایط لازم برای ثبت شرکت 

شرکت‌های دانش بنیانی که ارائه دهنده خدمات تجاری‌سازی هستند، باید درآمد عملیاتی در اظهارنامه مالیاتی سال مالی گذشته آن‌ها ثبت شده باشد؛ ولی شرکت‌هایی که فضای کار اشتراکی دارند و در نوآوری فعالیت دارند نیاز نیست تا درآمد عملیاتی در اظهارنامه مالیاتی سال گذشته ثبت شده باشد.

شرایط لازم برای ثبت شرکت‌های دانش بنیانی که در حوزه سرمایه گذاری فعالیت می‌کنند به این صورت است که این شرکت‌ها تنها باید اظهارنامه مالیاتی سال گذشته خود را داشته باشند. حتی اگر در این اظهارنامه درآمد عملیاتی ثبت نشده باشد. همچنین حسابرسان رسمی باید صورت‌های مالی سال گذشته این شرکت‌ها را تائید کنند.

مدارک لازم برای ثبت شرکت دانش بنیان

• تصویر آخرین اظهارنامه مالیاتی که به اداره امور مالیاتی ارسال شده است.
• اقرارنامه.
• تصویر کالا و یا محصولی که شرکت تولید می‌کند.
• تصویر تاییدیه کالا و محصولات.
• شرکت‌های متقاضی موظف به ارایه تعهدنامه دارا بودن نظام نامه مالی می باشد.
• اگر بعد از ارسال مدارک بالا و طی شدن مراحل ارزیابی، شرکت به عنوان شرکت دانش بنیان تایید شود، لازم است تعهدات مالی و حسابداری و تعهدات مربوط به معافیت مالیاتی را (اگر موظف به پرداخت مالیات باشید) را ارائه کنید.

نحوه ثبت‌ شرکت دانش بنیان

برای ثبت شرکت بعد از آنکه گزینه ثبت نام را انتخاب کردید نیاز است تا گزینه اطلاع از تعهدات و قوانین شرکت دانش بنیان را تایید کرده و نام شرکت، شناسه ملی شرکت، پست الکترونیکی مخصوص شرکت را وارد کنید. لینکی که برای فعالسازی نیاز دارید و همچنین فرم سامانه به آدرس ایمیل شما ارسال می‌شود. برای تکمیل فرم شرکت دانش بنیان که به ایمیل شما ارسال شده باید در آن اطلاعاتی مانند نام شرکت، نوع شرکت، شماره ثبت، شماره تلفن ثابت، شماره تلفن همراه و آدرس سایت اینترنتی یا آدرس ایمیل شرکتتان را وارد کنید.

در بخش دوم فرم ،شما باید نام کالا یا خدمات و کاربردی که دارد و زمانی که شما به این نوآوری دستیابی پیدا کردید را وارد کنید. همچنین باید جایگاه کالا یا خدمات خود را در چرخه فناوری از میان موارد مطالعات اولیه، مطالعات تکمیلی، نمونه کارگاهی، نمونه آزمایشگاهی و نمونه صنعتی انتخاب کنید. بعد از اینکه فرآیند ثبت شرکت تکمیل شد، نام کاربری به پست الکترونیکی که در سامانه ثبت کردید ارسال میگردد. شما ۵ ساعت زمان دارید تا نام کاربری خودتان را در سامانه ثبت کنید. اگر این ۵ ساعت منقضی شود، نام کاربری از سیستم حذف می‌شود و متقاضی باید مجددا برای ثبت‌نام اقدام کند.

نکته: بعد از اینکه اطلاعات شرکت را در سامانه ثبت کردید، حتما بر روی گزینه ذخیره کلیک کنید تا تمام عملیات شما در سامانه ذخیره شود.

مراحل ثبت‌نام در سامانه شرکت 

پس از اینکه اطلاعات شرکت و نام کاربری خود را در سامانه ثبت کردید، حال زمان آن است که در سامانه شرکت دانش بنیان ثبت‌نام کنید. مراحل ثبت‌نام به شرح زیر می‌باشد.

در ابتدا متقاضی باید در سامانه ارزیابی شرکت‌های دانش بنیان ثبت‌نام کند. سپس دبیرخانه کارگروه پس از اینکه مدارک شرکت را بررسی کرد، در صورت کامل بودن آن‌ را به کارگزار جهت ارزیابی ارسال میکند. شرکت متقاضی توسط کارگزار بررسی و ارزیابی می‌شود و کارگزار اطلاعات خود را در سامانه دبیرخانه کارگروه بارگذاری می‌کند.

پس از آن فرایند ارزیابی و صحت اطلاعات و تطبیق آن با آیین نامه توسط دبیرخانه کارگروه بررسی می‌شود و نتیجه آن به کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت ها و موسسات دانش بنیان ارائه می‌شود. پس از ارسال پرونده به کارگروه ارزیابی و تشخیص، پرونده شرکت در آنجا بررسی می‌شود و نتیجه ارزیابی به دبیرخانه اعلام می‌شود. در آخر نتیجه بررسی دانش بنیان بودن شرکت در کارتابل شرکت و در سامانه مشخص می‌شود.

فرایند ارزیابی و ثبت شرکت دانش بنیان با ثبت نام در سامانه آغاز می‌شود و ۹۰ روز زمان می‌برد تا کالا یا خدمات شرکت در سازمان‌ها بررسی و ارزیابی شود. در صورت تایید شرکت، اطلاعات شرکت دانش بنیان‌ در سامانه منتشر می‌شود.

خدمات شرکت‌های دانش بنیان

• انجام پژوهش‌های کاربردی و توسعه‌ای
• ارایه خدمات تخصصی و مشاوره‌ای
• تولید محصولات با فناوری نوین
• انجام خدمات نظارتی بر پروژه‌های پژوهشی، ‌اجرایی و مشاور‌‌ای
• خدمات توسعه‌ی کارآفرینی
• بوجود آوردن مراکز رشد و خدمات
• ایجاد و توسعه‌ی کسب‌وکار
• ارائه خدمات توسعه‌ی محصول جدید
• مشخص کردن فرصت‌های کارآفرینی
• خدمات توسعه‌ی فناوری
• انجام خدمات برای ورود کسب‌وکارها به بازار بین‌الملل و جهانی کردن آن‌ها
• برنامه ریزی و اجرای طرح های توسعه ی کارآفرینی در سطوح ملی، منطقه‌ای و محلی

تفاوت شرکت‌های دانش بنیان با شرکت‌های استارت آپی

منظور از استارت‌‌آپ سازوکاری نو است که به یکی از نیازهای ما پاسخ می‌‌دهد. مانند اقدامی که دیجی کالا انجام داد و بجای آمازون در ایران فعالیت می‌کند و یا آپارات که همانند یوتیوب در ایران فعالیت دارد. بنابراین استارت آپ با یک ایده نوآورانه همراه است. ولی شرکت دانش بنیان به قصد پیوند بین علم و بازار تاسیس می‌شود و شرکت‌های دانش بنیان تلاش می‌کنند تا از طریق علم، اقتصاد را رونق دهند. از طرف دیگر دولت شرکت‌های دانش بنیانی را حمایت می‌کند و آن‌ها را از پرداخت مالیات معاف می‌کنند.

افرادی که شرکت‌ دانش بنیان ثبت کرده‌اند، اگر آقا باشند از سربازی معاف می‌شوند. تفاوت دیگر آن‌ها در میزان بودجه مورد نیاز برای تاسیس است. برای اینکه بتوان یک شرکت استارت آپی را تاسیس کرد نیاز به بودجه زیادی نیست؛ اما برای تاسیس شرکت‌ دانش بنیانی نسبتا به بودجه زیادی نیاز است. بنابراین شرکت‌های دانش بنیان و استارت آپی شاید از یکسری جهات شبیه به‌ هم عمل کنند ولی تفاوت‌های اساسی نیز با هم دیگر دارند.